Thị trường dầu thô đang cận kề bão giá?

Giữa lúc căng thẳng giữa Israel và Iran leo thang, thị trường dầu mỏ đang ở trạng thái chuẩn bị nhảy vọt khi giá dầu Brent tiến lên mức 73 USD/thùng. Hiện, mối lo ngại ngày càng tăng về khả năng gián đoạn tại eo biển Hormuz – tuyến đường huyết mạch quan trọng của thế giới trong vận chuyển dầu mỏ. Mặc dù kịch bản xấu với giá dầu lên đến 150 USD/thùng được cho là khó xảy ra song các nhà phân tích cảnh báo giá có thể tăng vọt lên mức 120 USD/thùng, ảnh hưởng đến lạm phát toàn cầu và nhiều nền kinh tế trên thế giới.

Khi Trung Đông rơi vào điểm nóng nguy hiểm nhất trong nhiều năm qua, những người bi quan cảnh báo rằng giá dầu Brent có thể vượt mốc 150 USD/thùng nếu kịch bản xấu nhất trở thành hiện thực – một cú sốc địa chính trị làm tê liệt các tuyến vận chuyển dầu quan trọng và gây hoảng loạn trên thị trường toàn cầu. Dù kịch bản này vẫn xa vời nhưng các nhà giao dịch đã bắt đầu tính đến những rủi ro cực đoan khi căng thẳng Israel–Iran tiếp tục âm ỉ.

Trong phiên giao dịch gần nhất, giá dầu Brent dao động quanh mức 73 USD/thùng, tăng 67 USD so với 1 tuần trước đó, sau khi các cuộc không kích của Israel nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và quân sự của Iran. Tehran tuyên bố sẽ trả đũa, và dù các tàu chở dầu qua eo biển Hormuz vẫn chưa bị gián đoạn nhưng lo ngại đang gia tăng khi xung đột có thể ảnh hưởng lớn đến tuyến đường thủy quan trọng này.

Ông Rahul Kalantri, Phó Chủ tịch phụ trách hàng hóa tại Mehta Equities cho biết: Giá dầu thô tiếp tục tăng khi xung đột leo thang giữa Israel và Iran làm dấy lên lo ngại về nguồn cung. Dù Iran đã phát tín hiệu sẵn sàng giảm căng thẳng và nối lại đàm phán hạt nhân, nhưng sự không chắc chắn về các hành động trả đũa tiếp theo vẫn khiến giới giao dịch thận trọng.

Ngân hàng DBS có trụ sở tại Singapore dự báo, giá dầu tho có thể tăng lên mức tối đa là 150 USD/thùng nếu xuất khẩu dầu của Iran hoàn toàn bị cắt đứt và các nhà sản xuất trong khu vực không thể bù đắp nguồn cung thiếu hụt.

Ông Homayoun Falakshahi, trưởng bộ phận dầu thô tại Kpler cho hay, chiến lược hiện tại của Israel dường như đang nhằm vào hệ thống hậu cần năng lượng nội địa của Iran, chứ không phải cơ sở hạ tầng xuất khẩu. Điều đó có thể giải thích tại sao phản ứng của thị trường toàn cầu vẫn tương đối bình tĩnh.

J.P. Morgan – một trong những tổ chức tham gia thị trường dầu lớn nhất ở Phố Wall – cho biết giá hiện tại chỉ phản ánh “7% xác suất” cho một kịch bản “ác mộng”, trong đó căng thẳng khu vực không chỉ cản trở xuất khẩu của Iran mà còn đe dọa cả tuyến hàng hải vùng Vịnh.

Ngân hàng J.P. Morgan cho rằng, một cuộc xung đột lớn khiến Hormuz đóng cửa rất khó xảy ra. J.P. Morgan vẫn giữ dự báo giá dầu cơ sở cho năm 2025 ở mức 60 - 65 USD/thùng.

Các nhà phân tích cảnh báo rằng nếu giá dầu tăng vọt, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ có thể quay lại mức 5%, làm phức tạp thêm kế hoạch giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương toàn cầu.

Hiện giá dầu Brent đã tăng hơn 10% kể từ giữa tháng Sáu vừa qua, khi các cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân của Iran khiến Tehran đáp trả bằng tên lửa vào Tel Aviv.

Hiện, khoảng 20% lượng dầu tiêu thụ toàn cầu đi qua eo biển Hormuz, tuyến đường huyết mạch vận chuyển dầu của thế giới.

Giới chức Iran đã tuyên bố sẽ phong tỏa eo biển nếu lợi ích của Tehran bị đe dọa. Việc đóng cửa kéo dài có thể gây ra tác động lan tỏa lớn đối với kinh tế toàn cầu – cú sốc giá dầu sẽ làm tăng mạnh lạm phát, khiến người dân trả giá cao hơn cho xăng dầu và chi phí vận chuyển hàng hóa tăng vọt.

Ông Jorge León, trưởng bộ phận phân tích địa chính trị tại Rystad Energy và là cựu quan chức OPEC đưa ra dự báo về một cú nhảy vọt về giá dầu: “Trong một kịch bản cực đoan, nếu Iran đáp trả bằng các cuộc tấn công trực tiếp hoặc nhằm vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ khu vực, giá dầu sẽ tăng mạnh. Ngay cả khi chưa có hành động trả đũa ngay lập tức, thị trường cũng có xu hướng tính toán phần bù rủi ro địa chính trị cao hơn.”

Citi dự đoán giá dầu có thể tăng tới 20% nếu có gián đoạn 1,1 triệu thùng/ngày, nhưng cho rằng năng lực dự phòng của OPEC sẽ giúp ổn định thị trường.

Theo Citi, nếu gián đoạn sản xuất 1,1 triệu thùng/ngày xảy ra, giá dầu có thể tăng 15–20% so với mức trước chiến tranh, tức lên khoảng 75–78 USD/thùng. Nếu mức gián đoạn lớn hơn, trên 3 triệu thùng/ngày, giá Brent có thể chạm 90 USD.