Hãy là “người tiêu dùng thông thái”

Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quản lý, mạnh tay xử lý, nhưng tình trạng buôn bán, kinh doanh hàng giả, hàng nhái vẫn còn diễn biến rất phức tạp. Để bảo vệ quyền lợi của mình, mỗi người tiêu dùng cần trang bị kỹ năng nhận biết đâu là hàng giả, hàng nhái, trở thành những “người tiêu dùng thông thái”.

Tin theo người nổi tiếng

Người tiêu dùng là nhân tố trung tâm của thị trường, đồng thời cũng là đối tượng chịu nhiều thiệt hại nhất từ vấn nạn hàng giả, hàng nhái. Hiện nay, không ít người tiêu dùng vẫn thường tin vào những lời quảng cáo "có cánh" trên mạng xã hội, những lời giới thiệu truyền miệng mà không tìm hiểu kỹ về sản phẩm trước khi quyết định mua, sử dụng, dẫn tới những hệ lụy không mong muốn.

Chị Nguyễn Thị Thanh (quê Mỹ Hào) lo lắng vì con gái có chiều cao thấp hơn các bạn cùng trang lứa nên thường xuyên tìm kiếm các sản phẩm hỗ trợ tăng chiều cao để cho con sử dụng. Thời điểm tháng 10/2024, trên mạng xã hội Facebook, Tiktok tràn ngập hình ảnh những người nổi tiếng như diễn viên Vân Hugo, Biên tập viên Quang Minh…quảng cáo một loại sữa có tên HIUP 27 với công dụng “có thể tăng chiều cao 3-5cm chỉ sau 3-6 tháng”.

Tin vào những lời quảng cáo hấp dẫn trên, chị Thanh mua liền 10 hộp sữa này với giá 5,5 triệu ( đã có khuyến mãi) để cho con uống. Khi các cơ quan chức năng công bố sữa HIUP 27 không đạt chuẩn, là hàng giả, chị Thanh thực sự bị “sốc” vì đã mất tiền tiền mua sữa giả cho con uống thay vì chọn các loại sữa của những thương hiệu uy tín. “Sau lần này, tôi phải hết sức cảnh giác trước những lời quảng cáo của những người nổi tiếng trên mạng xã hội” – chị Thanh nói.

Tương tự, đầu tháng 1/2025, cũng nghe theo giới thiệu của những người nổi tiếng như Quang Linh Vlog, hoa hậu Thủy Tiên về sản phẩm kẹo rau củ Kera có công dụng “1 viên kẹo tương đương 1 đĩa rau”, chị Trần Thị Hương ( thành phố Hưng Yên) đã mua một hộp về cho con trai sử dụng. Tuy nhiên, ngay ngày đầu, sau khi con trai chị ăn 15 viên kẹo  này thì  có dấu hiệu bị tiêu chảy nên chị không dám cho con dùng nữa.

Đến giữa tháng 3/2025, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia (Bộ Y tế) đã công bố sản phẩm này có chứa sorbitol là một chất tạo ngọt với hàm lượng 33,4 g/100g nhưng không ghi trên nhãn sản phẩm, có khả năng giúp “nhuận tràng”,  khi sử dụng nhiều sẽ gây ra tình trạng tiêu chảy.  Sau đó, những đối tượng sản xuất loại kẹo này đã bị cơ quan chức năng bắt, điều tra vì tội sản xuất hàng giả và lừa dối khách hàng.

Trong khi đó, nhiều sản phẩm giầy dép, quần áo, túi sách nhái các thương hiệu nổi tiếng thế giới như Aididas, Nike, Chanel…vẫn được bày bán tràn lan tại nhiều kênh bán hàng online, chợ, trung tâm thương mại, cửa hàng. Điều đáng nói, một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng dù biết là hàng giả, hàng nhái nhưng vẫn mua sử dụng vì giá rẻ và tâm lý sính hàng ngoại.

Như vậy, dù vô tình hay cố tình mua phải hàng giả, hàng nhái thì cùng một điểm chung là đang tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái lộng hành, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế, ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất, thương mại.

Cần trang bị kỹ năng tiêu dùng

Có thể khẳng định, người tiêu dùng chính là chốt chặn cuối cùng trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái. Vì vậy, việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng cho người tiêu dùng cách nhận biết và “nói không” với hàng giả, hàng nhái là giải pháp mang tính bền vững.

Ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Giám đốc Sở Công thương, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh cho biết: Thời gian qua, Hội đã đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu các quy định liên quan đến công tác chống hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; cách thức nhận biết nhận biết hàng giả; cách phòng tránh các hành vi lừa đảo trên không gian mạng.

Theo Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh, mỗi người dân cần trở thành những “người tiêu dùng thông thái”, khi mua các sản phẩm hàng hóa cần lựa chọn những cửa hàng, đơn vị phân phối uy tín; kiểm tra xuất xứ hàng hóa, nhãn mác, nếu là hàng nhập khẩu bắt buộc phải có tem phụ; tìm hiểu kỹ thành phần, công dụng…Đối với những sản phẩm mới, người tiêu dùng phải hết sức thận trọng, không nên tin vào những lời quảng cáo của những người nổi tiếng, người không có chuyên môn, trách nhiệm; tránh các hành vi mua sắm theo cảm xúc.

Quay trở lại trường hợp của chị Trần Thị Hương, sau lần mua phải hàng giả chị đã rút ra được kinh nghiệm cho bản thân: trước khi chọn mua những sản phẩm mới phải dành thời gian nghiên cứu thật kỹ, chọn những sàn thương mại điện tử và những cửa hàng uy tín, đồng thời không quên quét mã vạch trên bao bì sản phẩm để biết rõ nguồn gốc, thành phần và cách sử dụng. “Mình phải có trách nhiệm với đồng tiền, sức khỏe của chính bản thân, gia đình” – chị Hương cho hay.

Cùng với việc thay đổi, nâng cao nhận thức, hành vi tiêu dùng của người dân và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, “cuộc chiến” chống hàng giả, gian lận thương mại nhất định sẽ thắng lợi.  Từ đó, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tránh thất thu ngân sách nhà nước, bảo vệ nền sản xuất, thương mại trong nước.