Thúc đẩy chuyển đổi số: Nền tảng cho bộ máy mới vận hành thông suốt, hiệu quả

Ngày 19/6, Đồng chí Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ký ban hành Kế hoạch 02-KH/BCĐTW về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Kế hoạch thể hiện tinh thần hành động khẩn trương, quyết liệt, với lộ trình hai giai đoạn rõ ràng, nhiệm vụ cụ thể và trách nhiệm phân công tới từng cấp, từng ngành.

Chuyển đổi số toàn diện sau sắp xếp bộ máy

Tại Kỳ họp thứ Chín đang diễn ra, Quốc hội đã thông qua nhiều nội dung quan trọng bao gồm: Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); và Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. 

Đây là những quyết sách có ý nghĩa lịch sử không chỉ nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng dịch vụ công, mà còn mở ra không gian phát triển mới, thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm thế nào để bộ máy mới - tinh gọn hơn nhưng vẫn bảo đảm vận hành hiệu quả, thông suốt ngay từ ngày 01/7/2025. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số được xác định là công cụ mang tính đột phá, cho phép tổ chức lại toàn bộ hoạt động của bộ máy trên nền tảng số hóa, dữ liệu số và tương tác số.

Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW được ban hành kịp thời, không đơn thuần chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là một chiến lược cải cách tổng thể mang tính chính trị – hành chính sâu rộng, đòi hỏi toàn hệ thống chính trị phải chuyển động đồng bộ, nhất quán và quyết liệt.

Kế hoạch nhấn mạnh, chuyển đổi số không thể tiếp cận theo hướng chỉ đầu tư thiết bị, phần mềm rồi gắn vào quy trình cũ. Đây là quá trình đòi hỏi đổi mới tư duy, phương pháp tổ chức công việc, cách thức vận hành bộ máy, trong đó, người dân và doanh nghiệp được đặt ở vị trí trung tâm, và sự hài lòng của người dân là thước đo quan trọng hàng đầu

Kế hoạch được triển khai theo hai giai đoạn:

Giai đoạn cấp bách (đến ngày 30/6/2025): Tập trung tháo gỡ ngay các điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, dữ liệu để bảo đảm hệ thống chính quyền địa phương hai cấp sau sáp nhập vận hành thông suốt, liên tục, hiệu quả từ ngày 01/7/2025. Không để xảy ra tình trạng gián đoạn, ách tắc trong giải quyết thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của người dân và doanh nghiệp.

Giai đoạn đột phá (đến ngày 31/12/2025): Khắc phục cơ bản những tồn tại, yếu kém cố hữu về chuyển đổi số trong toàn hệ thống chính trị. Hoàn thiện các nền tảng dùng chung, chuẩn hóa và kết nối các cơ sở dữ liệu quan trọng, nâng cao thực chất chất lượng dịch vụ công trực tuyến, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Kế hoạch cũng xác định rõ các mục tiêu cụ thể theo từng giai đoạn. Đáng chú ý, giai đoạn từ 01/7/2025 đến hết năm 2025, thực hiện việc cung cấp tập trung các dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia đối với toàn bộ thủ tục hành chính đủ điều kiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, một phần, theo hướng thống nhất, đồng bộ trên toàn quốc, từng bước thay thế các các dịch vụ công trực tuyến riêng lẻ tại cấp tỉnh. Trong đó, bảo đảm duy trì và cung cấp thực chất, hiệu quả 25 dịch vụ công trực tuyến toàn trình đã tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia phục vụ người dân, doanh nghiệp; cung cấp 982 dịch vụ công trực tuyến với số lượng hồ sơ trung bình của mỗi dịch vụ công phát sinh ít nhất 1.000 hồ sơ/năm/tỉnh; cung cấp dịch vụ công trực tuyến đối với 1.139 thủ tục hành chính có thành phần hồ sơ được thay thế bằng dữ liệu, cắt giảm giấy tờ và chi phí…

Ba giải pháp đột phá mang tính dẫn dắt

Để hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra, Kế hoạch xác định rõ ba giải pháp đột phá mang tính dẫn dắt, là nội dung xuyên suốt trong toàn bộ tiến trình tổ chức triển khai, nhằm đảm bảo chuyển đổi số trong hệ thống chính trị được thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả và bền vững.

Cụ thể, ba giải pháp đột phá đó bao gồm:

Thứ nhất, thống nhất trải nghiệm số cho người dân, doanh nghiệp thông qua thiết lập một mô hình tương tác hai thành phần duy nhất: VNeID là “chìa khóa số” để định danh, xác thực, cung cấp giấy tờ điện tử và nhận thông báo chính thức từ chính quyền; Cổng Dịch vụ công Quốc gia là “một cửa số” duy nhất để thực hiện toàn bộ thủ tục hành chính. Trọng tâm của giải pháp này là phát triển Nền tảng tờ khai điện tử tương tác trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, giúp tái sử dụng dữ liệu, cắt giảm tối đa hồ sơ, giấy tờ người dân, doanh nghiệp phải nộp.

Thứ hai, hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành hệ thống chính trị dựa trên dữ liệu số và năng lực giám sát hiện trường; song song với việc xây dựng các nền tảng số minh bạch để người dân, doanh nghiệp và các tổ chức thực hiện hiệu quả quyền giám sát, phản biện.

Thứ ba, hệ thống văn bản điều hành số Đảng - Chính quyền - Mặt trận: Hoàn thiện nền tảng liên thông thống nhất, bảo đảm gửi, nhận văn bản điện tử (kể cả văn bản mật) thông suốt, an toàn, bảo mật giữa tất cả các cơ quan trong hệ thống chính trị.

Kế hoạch xác lập mô hình kiến trúc tinh gọn, tập trung vào các chức năng cốt lõi của chính quyền số, vận hành trên nguyên tắc “Một hệ thống thống nhất - Một dữ liệu duy nhất - Một dịch vụ liền mạch”. Trong đó, Ban Chỉ đạo Trung ương đóng vai trò Tổng chỉ huy. Chính phủ và các Bộ ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn và chịu trách nhiệm về quản trị dữ liệu của quốc gia và triển khai thực hiện. Ban Chỉ đạo cấp tỉnh là cơ quan chịu trách nhiệm toàn diện việc triển khai tại địa phương. Cấp xã: là cấp thực thi, tuyến đầu phục vụ người dân, đảm bảo thực hiện thông suốt các dịch vụ công và tạo lập dữ liệu mới “đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung” từ ngày 01/7/2025.

Đặc biệt, người dân và doanh nghiệp sẽ tương tác với toàn bộ hệ thống qua một cửa duy nhất là Cổng Dịch vụ công Quốc gia và ứng dụng VNeID.

Kế hoạch yêu cầu toàn hệ thống chính trị triển khai với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, đồng bộ, có sản phẩm cụ thể, tiến độ rõ ràng. Mọi nhiệm vụ phải gắn với trách nhiệm người đứng đầu, lấy hiệu quả thực chất và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm thước đo. Việc thực hiện phải tránh hình thức, manh mún, bảo đảm kết nối thông suốt giữa các cấp, các ngành. An ninh, an toàn thông tin được xác định là điều kiện tiên quyết, phải được kiểm soát chặt chẽ và tuân thủ nghiêm ngặt.

Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW là bước đi kịp thời và mang tính chiến lược nhằm cụ thể hóa việc sắp xếp tổ chức bộ máy gắn liền với đổi mới phương thức vận hành trong thời kỳ chuyển đổi số. Mục tiêu xuyên suốt không chỉ dừng lại ở việc bảo đảm tính liên thông, đồng bộ trong toàn hệ thống chính trị, mà cao hơn, là kiến tạo mô hình quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, trong đó người dân và doanh nghiệp thực sự được đặt ở vị trí trung tâm của mọi hoạt động phục vụ./.