Đừng để “ChatGPT sập” khiến cả cuộc họp ngồi ngẩn ngơ

ChatGPT “sập” khiến nhiều người trẻ rơi vào cảnh bối rối xử lý thông tin, nặn từng chữ vì lâu không động não hay thậm chí cả cuộc họp mà nhân viên ngồi ngẩn ngơ. Câu chuyện tưởng như đùa nhưng lại là thực tế hiện nay.

Trí tuệ nhân tạo, nhất là các dạng trí tuệ nhân tạo tạo sinh như ChatGPT đang nhanh chóng biến đổi bối cảnh truyền thông tin tức, ảnh hưởng sâu sắc đến các quy trình sản xuất và phổ biến tin tức trên toàn cầu. Sự thay đổi này bao trùm nhiều giai đoạn khác nhau, từ việc tạo nội dung đến phân phối và tương tác với khán giả.

Trí tuệ nhân tạo tác động ra sao đến người làm nội dung?

Chia sẻ tại tọa đàm Sức mạnh trí tuệ nhân tạo cho nhà truyền thông trẻ do Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tổ chức ngày 12/6, ông Bùi Công Duyến, Giám đốc sản phẩm Tòa soạn hội tụ ONECMS, Công ty cổ phần Công nghệ NEKO cho biết, các hãng tin lớn như Associated Press (AP), Bloomberg và Reuters đã áp dụng rộng rãi báo chí tự động do trí tuệ nhân tạo điều khiển.

“Wordsmith của Automated Insights là một nền tảng nổi bật được AP sử dụng để tạo ra hàng nghìn báo cáo tài chính mỗi quý, đảm bảo phạm vi đưa tin rộng rãi và kịp thời. Tương tự, The Washington Post đã phát triển Heliograf, một hệ thống trí tuệ nhân tạo tự động tạo ra các bài báo cho các sự kiện định kỳ như kết quả thể thao và bầu cử, nổi bật với tốc độ và độ chính xác. Ngoài ra, các mô hình ngôn ngữ lớn như GPT-4 của OpenAI thể hiện khả năng tạo ra các bài báo tin tức phức tạp, giống con người về nhiều chủ đề, hiểu rõ ngữ cảnh và linh hoạt trong các ứng dụng báo chí khác nhau”, ông Duyến nêu ví dụ.

Ngoài ra, trí tuệ nhân tạo còn giúp cá nhân hóa nội dung và tương tác với khán giả. The New York Times áp dụng trí tuệ nhân tạo cho các đề xuất tin tức được cá nhân hóa, một chiến lược đã rất quan trọng trong việc thúc đẩy số lượng đăng ký kỹ thuật số của họ.

Mặc dù cá nhân hóa giúp tăng cường sự tương tác và lòng trung thành, nhưng nó cũng tiềm ẩn nguy cơ tạo ra “bong bóng bộ lọc” hoặc “hầm chủ đề”.

“Thành công của cá nhân hóa trong việc thúc đẩy số lượng đăng ký kỹ thuật số làm nổi bật tác động trực tiếp của trí tuệ nhân tạo đến tính bền vững tài chính của các tổ chức tin tức”, ông Duyến khuyến nghị.

Bên cạnh những tác động “thần kỳ” có thể giúp tăng hiệu suất công việc lên gấp nhiều lần, cũng không thể phủ nhận những mặt tiêu cực mà trí tuệ nhân tạo có thể mang đến. Vài năm gần đây, đặc biệt là với sự ra đời của ChatGPT, người trẻ có thể dễ dàng tạo ra nội dung chỉ bằng vài dòng lệnh.

“Những bức ảnh sử dụng công nghệ deepfake thu hút hàng triệu lượt tương tác và chia sẻ. Những kênh tiktok do trí tuệ nhân tạo sản xuất nội dung chỉ ra đời trong vài tháng đã hút được lượt xem, lượt tương tác khủng với những con số đáng mơ ước của nhiều nhà sản xuất nội dung và cả các cơ quan báo chí lớn. Hiệu quả thật nhưng trên nền tảng là “giả”, ảnh giả, thông tin giả”, ông Duyến cho hay.

Không có ChatGPT, như “con cá bị vớt khỏi hồ”

Không chỉ vậy, việc quá phụ thuộc vào trí tuệ nhân tạo cũng có thể khiến cho “trí tuệ thật” – bộ não của con người bị rơi vào trạng thái kiệt quệ khi lâu không phải hoạt động.

GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ câu chuyện khi 2 ngày nay ông đọc được nhiều trường hợp người trẻ rơi vào tình cảnh bối rối khi đến deadline mà ChatGPT bất ngờ quay đơ, không phản hồi lệnh.

Họ chia sẻ: Nếu cách đây vài năm, những kỹ năng như tìm kiếm thông tin, lên ý tưởng, viết bài rồi chỉnh sửa, biên tập từng là công việc quen thuộc và khá dễ dàng. Giờ đây lại trở nên khó khăn và là một cực hình. Hay thậm chí cả cuộc họp mà nhân viên ngồi ngẩn ngơ vì ChatGPT sập.

“Câu chuyện nghe qua có vẻ khá hài hước nhưng lại là cảnh báo cho mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ đang chuẩn bị hành trang bước ra cuộc đời. Đừng để “Không có ChatGPT, mình như con cá bị vớt khỏi hồ”. Ứng dụng công nghệ nhưng không được phép quên nhân văn. Ứng dụng công nghệ là biến nó thành công cụ chứ không phải thay thế bộ não của mình”, GS.TS Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh.

Theo GS.TS Hoàng Anh Tuấn, 100 năm đã qua, chúng ta đứng trước ngưỡng cửa của một thế kỷ mới, nơi báo chí - truyền thông không chỉ là câu chuyện của nghề nghiệp, mà còn là bài toán của công nghệ, của đạo đức, và của bản lĩnh nghề trong một thế giới đang biến đổi không ngừng.

Bước vào thập kỷ thứ ba của thế kỷ XXI, báo chí - truyền thông Việt Nam đang đối diện với một kỷ nguyên số phát triển như vũ bão. Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thực tế ảo, công nghệ Blockchain hay các mô hình truyền thông tự động hóa đang thay đổi toàn bộ hệ sinh thái truyền thông. Mỗi ngày trôi qua, chúng ta đều chứng kiến những công nghệ mới ra đời, những phương thức truyền tải thông tin được làm mới, và đặc biệt là vai trò của người làm báo, người làm truyền thông đang được đặt lại trong bối cảnh đó.

Làm báo trong thời đại số không chỉ là sử dụng công nghệ, mà là hiểu bản chất của công nghệ để tạo ra giá trị mới cho nội dung, cho cộng đồng và cho xã hội. Sức mạnh của trí tuệ nhân tạo là rất lớn.

“Nhưng trí tuệ nhân tạo không thể thay thế được những phẩm chất cốt lõi làm nên một nhà báo chân chính: Đó là trí tuệ, lòng dũng cảm, trách nhiệm xã hội và khát vọng cống hiến cho sự thật. Trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ nhà báo tạo nội dung, phân tích dữ liệu, cá nhân hóa thông tin - nhưng chính con người mới là người quyết định hướng đi của nội dung đó”, GS.TS Hoàng Anh Tuấn khẳng định.